Pelvik enfeksiyon, kadınlarda iç genital organların bulunduğu kemik çatısı olan pelvis bölgesinde meydana gelen mikrobiyolojik etkenlerden kaynaklanan enfeksiyonlardır. Bu enfeksiyonlar çoğunlukla cinsel ilişki yoluyla bulaşan bakterilerle, doğum, kürtaj ya da kist operasyonları, sezaryen veya rahim ameliyatları gibi cerrahi müdahaleler sonucunda oluşabilir. En sık görülen pelvik enfeksiyon türü, cinsel yolla bulaşan Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID) olarak bilinir. Kadın sağlığını olumsuz etkileyen bu enfeksiyonlar, önemli bir kısırlık nedeni olan fallop tüplerindeki tıkanıklıklara neden olabilir.

Enfeksiyonların en fazla cinsel yolla bulaşması nedeniyle, çok eşli cinsel yaşam süren veya eşi çok eşli cinsel yaşam süren kadınlarda daha sık görülmektedir. Ayrıca, önceden pelvik enfeksiyon geçiren, yeni spiral takılan, sosyo-ekonomik seviyesi düşük olan ve sağlık hizmetlerine yeterince erişemeyen kadınlar da daha yüksek risk altındadır.

Pelvik enfeksiyonun oluşumunda ilk olarak rahim ağzı enfeksiyonu etkili olur. Rahim ağzında başlayan enfeksiyon, uygun koşulları buldukça yukarıya doğru ilerleyerek rahim iç tabakasını, fallop tüplerini ve ilerledikçe pelvik iç organları, karın iç zarını ve karın içindeki organları etkileyebilir. Kadının vücudunun doğal savunma mekanizması, normalde enfeksiyonu rahim ağzında durdurabilir. Ancak enfeksiyon yapıcı etkenlerin rahim ağzına yoğun hücum etmesi veya vücut savunmasının zayıflaması durumunda, enfeksiyon genital sistemin yukarılarına çıkarak pelvik enfeksiyon oluşturur. Rahim ağzı, enfeksiyon yapıcı bakterilerin yukarıya çıkmasını engelleyen bir bariyer gibidir. Bu bariyer, progesteron hormonunun etkisi altında daha güçlü olur. Ancak adet kanaması sırasında kandaki progesteron seviyesi azaldığında, enfeksiyonun bulaşma riski artar.

Bu enfeksiyonun en önemli riski, bazı durumlarda yaşamı tehdit edecek bir tablo oluşturmasıdır. Cerrahi müdahalelerde, doğum ve kürtaj gibi operasyonlarda steril koşullara önem verilmesi ve antibiyotik tedavisi uygulanması nedeniyle ciddi enfeksiyonlar azalmaktadır. Ancak cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar yine de ciddi enfeksiyonlara neden olabilir.

Enfeksiyonların fallop tüplerinde tıkanmaya veya daralmaya neden olması da büyük bir risktir. Bu durum, kadının gebe kalmasını engelleyerek kısırlık sorununun yaşanmasına neden olabilir. Gebelik oluşsa bile, dış gebelik riski artar. Ayrıca, pelvik enfeksiyonların pelviste yapışıklıklara neden olma olasılığı ve kalıcı ağrılara yol açma riski de bulunmaktadır.

Pelvik enfeksiyon sırasında tüp ve yumurtalık boşluğunda apse meydana gelirse, tıkanıklık, yapışıklık ve kalıcı ağrıların olma riski fazladır. Bu apsenin patlama riski olduğundan, karın içinde enfeksiyona neden olabilir. Bu nedenle apsenin cerrahi olarak boşaltılması gerekebilir.

Pelvik enfeksiyonlar, cinsel ilişki nedeniyle gelişen Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID) ve klamidya bakterileri nedeniyle oluşma olasılığı bulunmaktadır. Bu etkenler birlikte ya da ayrı ayrı enfeksiyon oluşturur ve sonradan başka bakteriler de enfeksiyona katkı yapabilir. Klamidya bakterileri enfeksiyonla birlikte kasık ağrısına ve ara kanamalara neden olabilir. Ayrıca toksoplazma, mikoplazmalar, B grubu streptokoklar ve spiral kullanımında görülen aktinomiçes grubu etkenler de enfeksiyona yol açabilir.

Pelvik enfeksiyonlarda en önemli belirtiler kasık ağrısı ve akıntıdır. Ayrıca, adet düzensizliği, ateş, idrarda yanma, ishal, vajina ısısının artması gibi belirtiler de görülebilir. Akıntının tek başına olması durumunda, kadında vajina enfeksiyonu düşünülmelidir.

Hastada belirtiler olduğunda yapılan muayene sonucunda bazı tipik bulgular elde edilir. Rahim ağzının hareketinde ağrı olması, kasık muayenesinde ağrı olması ve akıntı gibi bulgular tanı konmasına yardımcı olur. Kesin tanı için, benzer belirtilere neden olan apandisit, dış gebelik, idrar yolu enfeksiyonu gibi rahatsızlıklarla ayırıcı tanı yapılmalıdır. Şüphe duyulduğunda laparoskopik yöntemle tanı konulabilir.

Enfeksiyon hafif belirtiler veriyorsa, hasta ayaktan tedavi edilebilir. Buna neden olan etkenlere uygun antibiyotik tedavisine başlanır. Cinsel yolla bulaşma varsa, eşe de aynı tedavi uygulanır. Çünkü eş tedavi edilmezse, enfeksiyonun tekrarlama eğilimi yüksek olur. Tedaviye başlandığında, bir haftalık cinsel ilişkide bulunmama ve dinlenme gerektirir. Hastanın yatarak tedavi edilmesi, ateş olduğunda, apse oluşumu varsa, genel durumda bozukluk olduğunda tercih edilir. Spiralle birlikte oluşan pelvik enfeksiyonlarda ve gebelikte oluşan enfeksiyonlarda hasta yatarak tedaviye alınır.

Pelvik enfeksiyon, cinsel yolla bulaşan hastalıklar içinde sınıflandırılır. Bu nedenle cinsel yolla hastalık taşıyan veya taşıma riski yüksek olan kişilerle ilişkiye girmemek, prezervatif kullanmak ve tek eşli bir cinsel yaşam sürmek tavsiye edilir.