Çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonu, soğuk algınlığı olarak da tanımlanabilir. Hem dünyada hem de Türkiye'de en sık doktora gitmemize neden olan hastalıklardan biridir. Üst solunum yolu enfeksiyonu çocuklarda nezle, faranjit, kulak iltihabı, larenjit ve anjin olarak baş gösterebilir.

Özellikle sonbahar ve kış mevsimlerinde meydana gelen üst solunum yolu enfeksiyonlarının sebebi olarak havaların soğuk olması ve çocuğun üşümesi olarak görülse de, asıl neden daha çok okul ve kreş gibi kapalı ortamlarda birbirleriyle daha yakın temasta bulunmalarıdır. Bu durum enfeksiyonun bulaşmasına neden olmaktadır.

Çocuklar yılda ortalama 5-8 kez üst solunum yolu enfeksiyonu yaşayabilir ve bu hastalığa yakalanma sıklığı 6-7 yaşından sonra giderek azalır. Üst solunum yolu enfeksiyonu genel olarak ilk günlerde nezle veya grip şeklinde baş gösterir. Doğal olarak burun akıntısı, gözlerde hafif yaşarma ve ateş şeklinde şikâyetler yaşanabilir. Nezle ve grip insanlar arasında aynı hastalığın farklı isimleri olarak algılansa da aslında ikisi de birbirinden tamamen farklı seyreder.

Nezle, daha hafif seyreden bir virüs iken, hafif ateş, gözlerde yaşarma, hapşırma, burun akıntısı ve boğaz ağrısı gibi belirtiler yaşanır. Gripte ise eklem ağrısı, vücutta kırgınlık, halsizlik, baş ağrısı, öksürük ve yüksek ateş gibi durumlar görülür; bu nedenle grip daha uzun süreli bir hastalıktır. Her iki hastalığa da virüs enfeksiyonu neden olduğu için bu hastalıklarda antibiyotik kullanımı herhangi bir yarar sağlamaz.

Çocuklarda grip ya da nezle şeklinde gelişen üst solunum yolu enfeksiyonlarının devamında bakteriyel enfeksiyonların da görülebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Örneğin, 1 yaşındaki bir çocuk önce nezle iken bu duruma birkaç gün sonra kulak enfeksiyonu eklenebilir. Böyle durumlarda antibiyotik tedavisine başlamak gerekebilir. Ancak çocuklarda antibiyotik kullanımına dikkat edilmesi gerekir ve kesinlikle bir hekim kontrolünde bu antibiyotik tedavisine başlanmalıdır.

Çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonunun yayılmasının en büyük sebebi kapalı ortamlarda hapşırık ya da öksürük yoluyla gerçekleşmektedir. Özellikle oyuncak gibi materyallerin ortak kullanılması da üst solunum yolu enfeksiyonunun bulaşma ihtimalini artırmaktadır. Bu nedenle, özellikle toplu kullanılan kapalı oyun alanlarının ve buradaki oyuncakların uygun şekilde dezenfekte edilerek temizlenmesi gerekmektedir.

Sigaraya maruz kalan çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonu görülme ihtimali daha da arttığından, çocukları kesinlikle sigara dumanına maruz bırakmamalıyız. Çocukların ellerini ağızlarına veya gözlerine götürme davranışlarının olması ve her yere dokunmaları nedeniyle sık sık ellerini yıkatmalıyız. Üst solunum yolu enfeksiyonuna yakalanan çocuklarda sıvı alımını artırmak, serum fizyolojik ile burun temizliği yapmak ve nefes almasını kolaylaştırmak hatta gerekirse ateş düşürücü de kullanmak gerekir.

Çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonunu daha oluşmadan önlemlerini alarak önleyebiliriz. Ancak yine de çocuklarımız bu enfeksiyonu kapmış ise sıkı takip yaparak iltihabi vakalara dönüşmesinin önüne geçebiliriz.